همان طور که می‌دانید با پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی برج‌ها، ساختمان‌ها و آسمان خراش‌های بسیاری در شهر‌ها و کشور‌ها ساخته شده‌اند که ساخت این قبیل ساختمان‌ها نیاز افراد به آسانسورها را افزایش خواهد داد. امروزه در صنعت و ساختمان‌سازی استفاده بسیار زیادی از انواع آسانسورها می‌شود و شما می‌توانید این دستگاه‌ها را در خانه‌ها، کارخانه‌ها، شرکت‌ها و کارگاه‌ها مشاهده نمایید. به سبب اهمیت بسیار زیاد آسانسورها، آشنایی با تجهیزات آسانسور و قطعات تشکیل‌دهنده آن می‌تواند بسیار سودمند باشد. یکی از مهم‌ترین قطعات به کار رفته در انواع آسانسورها، موتور آسانسور است که کاربرد و انواع مختلفی دارد. موتور آسانسور گیربکس‌دار و موتور آسانسور گیرلس از مهم‌ترین موتورهای آسانسور در بازار به شمار می‌آیند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربرد‌های خاصی هستند.
موتور آسانسور چیست؟
موتور آسانسور یکی از مهم‌ترین تجهیزات آسانسور است که تاثیر بسیار زیادی در حرکت بالا و پایین آن دارد. این قطعه الکترونیکی بوده و به عنوان قلب تپنده آسانسور شناخته می‌شود. موتور آسانسور سبب ایجاد یک نیروی چرخشی شده که این نیروی چرخشی پس از منتقل شدن به درام سیم پیچ سیم بکسل، سبب بالا و پایین رفتن آسانسور می‌شود. این موتورها دارای قطعات بسیار پیچیده و سازماندهی شده‌ای هستند که لازم است اینرسی قطعات متحرک آن‌ها پایین باشد. در صورتی که این اینرسی به مقدار کافی پایین نباشد، ممکن است شتاب آسانسور در حد مطمئنی نبوده یا اینکه واکنش سریع نداشته باشد.
بهتر است برای نصب انواع آسانسورها از موتوری استفاده کرد که سرعت آن بیش از ۹۰۰ دور در دقیقه نشود. به بیان دیگر باید برای نصب آسانسور به صورت مطمئن، سرعت موتور آن زیاد نباشد. آسانسورها انواع مختلفی دارند و دو نوع از پرکاربرد‌ترین این دستگاه‌ها که به طور معمول برای ساختمان‌های تجاری و مسکونی استفاده میشوند، آسانسورهای کششی (دنده‌ای و گیرلس) یا هیدرولیک هستند. البته این به این معنا نیست که موتورهای این آسانسورها تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند؛ بلکه ممکن است برای هر کدام از آن‌ها از موتورهای مختلفی بسته به نیاز استفاده شود.
انواع موتور آسانسور ها
همان طور که پیش از این نیز ذکر کردیم، برای آسانسورهای مختلف بسته به نیاز از موتورهایی با مدل‌های مختلفی استفاده می‌شود. موتورهای آسانسور انواع مختلفی دارند که لازم است با کمک و مشاوره از یک کارشناس و متخصص در خصوص مناسب‌ترین آن‌ها برای محلی که می‌خواهید، اطلاعات جمع‌آوری نمایید. به طور کلی می‌توان انواع موتورهای آسانسور را به موارد زیر تقسیم کرد:
موتور AC یا موتور تجاری
این موتور یکی از انواع معروف و شناخته شده تجهیزات آسانسور به حساب می‌آید. ولتاژ مصرفی این موتور از ولتاژ برق معمولی بیشتر است. همان طور که از نام این موتور مشخص است، به‌طور معمول از آن برای آسانسورهای مناسب ساختمان‌های تجاری و مسکونی استفاده خواهد شد.
موتور دیزل یا موتور بنزین
یکی دیگر از موتورهایی که در آسانسورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، موتور دیزل بوده که شاید برخی افراد آن را با نام موتور بنزین بشناسند. این نوع موتور در زمان نبود برق در آسانسورها کاربرد بسیاری دارد.
موتور آسانسور گیربکس دار
این نوع از موتورها یکی از قدیمی‌ترین موتورهای آسانسور به شمار می‌آیند که به دلیل قیمت پایین، استفاده از آن‌ها در اولویت قرار دارد. در صورتی که نیروی محرکه ورودی به واسطه الکتروموتور به قرقره کششی و به واسطه یک چرخ دنده باشد، موتور از نوع گیربکس‌دار خواهد بود.
محرک های هیدرولیک یا محرک های پنوماتیک
همان طور که می‌دانید برخی از آسانسورها به منظور جابه‌جایی بار‌های سنگین در ارتفاعات کوتاه و کم مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور معمول در این نوع آسانسورها از محرک‌های هیدرولیک یا پنوماتیک استفاده می‌شود. از جمله آسانسور‌هایی که از این محرک‌ها استفاده می‌نمایند می‌توان به آسانسورهای باربر و آسانسورهای خودروبر اشاره کرد. این تجهیزات آسانسور دارای طول عمر بالایی نیز هستند.
موتور آسانسور گیرلس
یکی از جدیدترین تکنولوژی‌ها و فناوری‌هایی که در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد، در موتور آسانسور گیرلس تعبیه شده است. امکان نصب این موتور در چاه آسانسور وجود دارد و با استفاده از آن، موتورخانه از بالای چاه آسانسور حذف می‌گردد. این کار باعث کاهش هزینه‌های ساختمان خواهد شد.
نقش موتور آسانسور در بروز سوانح
همان طور که می‌دانید ممکن است در برخی مواقع به دلایل مختلفی در آسانسورها سوانحی رخ دهد. به همین سبب موتور و تجهیزات آسانسور در بروز این سوانح و همچنین میزان آسیب و ضرر ناشی از آن‌ها بسیار موثر هستند. اگر موتور و تجهیزات آسانسور به قدر کافی با کیفیت باشند، امکان بروز سوانح تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد یافت. بنابراین شاید برای برخی افراد این سوال به وجود آید که لازم است قطعات آسانسور و مخصوصاً موتور آن چه ویژگی‌‌هایی داشته باشند تا بتوانند از بروز حوادث و سوانح جلوگیری کرده و احتمال رخ دادن هر یک را کاهش دهند. برخی از عوامل موثر در انتخاب موتور ایمن و باکیفیت آسانسور به شرح زیر هستند:
- نوع و برند موتوری که در آسانسور مورد استفاده قرار گرفته است.
- نوع کاربری آسانسور
- لازم است موتور آسانسور به شیوه استانداری طراحی شده باشد.
- موتور آسانسور چه مدت گارانتی دارد.
- قدرت موتور آسانسور باید بالا باشد.
- انطباق قدرت موتور آسانسور با حداکثر میزان استفاده از آسانسور
نکات قابل توجه در خصوص انتخاب موتور آسانسور
لازم است برای انتخاب آسانسور با کیفیت به نوع موتور آن توجه نمایید؛ زیرا علاوه‌بر تاثیر بسیاری که تجهیزات آسانسور در کیفیت آن دارند، موتور آسانسور نیز بسیار حائز اهمیت است. برخی از نکات قابل توجه برای انتخاب موتور مناسب به شرح زیر هستند:
- تعداد طبقات
- تعداد ایستگاه‌ها
- ترافیک بر روی آسانسور
- میزان برق مصرفی
- سرعت مورد نیاز آسانسور
- فضای مورد نیاز آسانسور در موتور خانه
اجزا و قطعات موتور آسانسور
قطعاتی که در موتور آسانسور مورد استفاده قرار می‌گیرند، مجموعه‌ای از اجزاء کوچک و بزرگ را شامل میشوند که از نظر ساختار کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند. بدون موتور، عملاً حرکت کابین و سایر بخش‌ها مختل خواهد شد. اهمیت عملکرد مناسب و درست قطعات موتور آسانسور به قدری است که اگر کوچک‌ترین عیب یا نقصی در هر یک از قطعات آن به وجود بیاید، بر تمامی موتور تأثیر می‌گذارد و این وسیله با مشکل مواجه می‌گردد. انواع قطعات موتور آسانسور عبارتند از:
- پوسته موتور
- شفت موتور آسانسور
- روتور یا هسته
- استاتور یا سیم پیچ
سخن پایانی
همان طور که می‌دانید امروزه در اغلب شهر‌ها، ساختمان‌های بسیار مرتفعی وجود دارند که نیازمند آسانسور هستند. البته اهمیت این دستگاه‌ها در مکان‌های دیگر همچون برج‌ها، کارخانه‌ها، شرکت‌ها و… نیز قابل انکار نیست. لازم است برای انتخاب یک آسانسور با کیفیت و مطمئن اطلاعات کافی در خصوص تجهیزات آسانسور و همچنین موتور آن داشته باشید. موتور آسانسور دارای انواع مختلفی بوده و ویژگی‌های متفاوتی نیز دارد.
